Ανθή Σουβατζόγλου – Ψυχανάλυση, Ψυχολογία & Αυτογνωσία-psychoanalyseto

  Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα προσπαθήσω να σας κάνω μια  αναλυτική ψυχολογική προσέγγιση για τον φόβο μας απέναντι στο ενδεχόμενο ενός πολέμου. Ο φόβος του πολέμου αποτελεί μια σύνθετη ψυχολογική εμπειρία, η οποία κινητοποιεί ταυτόχρονα βιολογικούς, γνωσιακούς, συναισθηματικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς. Δεν περιορίζεται σε μια απλή ανησυχία· αφορά μια υπαρξιακή απειλή που διαταράσσει την αίσθηση ασφάλειας, σταθερότητας και προβλεψιμότητας. Όταν το άτομο εκτίθεται σε πληροφορίες για πιθανή σύγκρουση, ενεργοποιείται έντονα ο νευροβιολογικός μηχανισμός άγχους και αυξάνεται η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, ενισχύεται η λειτουργία της αμυγδαλής και περιορίζεται η ρυθμιστική ικανότητα του προμετωπιαίου φλοιού. Το αποτέλεσμα είναι υπερεγρήγορση, διαταραχές ύπνου, έντονη σωματική ένταση και δυσκολία συγκέντρωσης. Παράλληλα, ο φόβος ενισχύεται από γνωσιακές διεργασίες όπως καταστροφολογία, υπεργενίκευση, υπερεκτίμηση του  κινδύνου και χαμηλή ανοχή στην αβεβαιότητα. Η ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα μιλήσουμε για τις κεφαλαλγίες και την επίδραση του άγχους σε αυτές.  Στη σημερινή εποχή, πολλοί άνθρωποι παραπονιούνται για πονοκεφάλους που εμφανίζονται συχνά, χωρίς να γνωρίζουν πάντα την αιτία. Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνιση κεφαλαλγιών είναι το στρες.Αυτή η  ψυχολογική κατάσταση μπορεί όχι μόνο να προκαλέσει κεφαλαλγίες, αλλά και να επιδεινώσει την έντασή τους. Το στρες αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε δύσκολες ή πιεστικές καταστάσεις. Όταν όμως γίνεται χρόνιο, προκαλεί ένταση στους μυς του αυχένα και των ώμων, οδηγώντας σε κεφαλαλγίες τάσης, έναν από τους πιο συχνούς τύπους πονοκεφάλου. Έρευνες δείχνουν ότι το συνεχές στρες μπορεί να μετατρέψει έναν περιστασιακό πονοκέφαλο σε χρόνιο πρόβλημα. Το σώμα «μαθαίνει» να ζει σε κατάσταση πίεσης και το νευρικό σύστημα γίνεται πιο ευαίσθητο στον πόνο. Έτσι, ένα άτομο μπορεί να αρχίσει να υποφέρει από κεφαλαλγίες σχεδόν καθημερ...

  Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σου πω ένα ψυχολογικό tip που αξίζει πραγματικά να το κρατήσεις στο μυαλό σου, γιατί μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βλέπεις τις σχέσεις σου με τους ανθρώπους γύρω σου. Σκέψου μια συνηθισμένη κατάσταση: μιλάς με κάποιον και, ξαφνικά, σε διακόπτει. Η πρώτη σου σκέψη μπορεί να είναι: "Δεν με σέβεται. Δεν με ακούει. Δεν ενδιαφέρεται για μένα". Είναι λογικό να το σκεφτούμε έτσι, γιατί η διακοπή μάς κάνει να νιώθουμε ότι χάνουμε τη φωνή μας. Όμως, η ψυχολογία μας δίνει μια διαφορετική οπτική. Όταν κάποιος μας διακόπτει, δεν σημαίνει πάντα πως δεν μας σέβεται. Πολύ συχνά, αυτή η πράξη δείχνει κάτι άλλο: άγχος. Ο άνθρωπος αυτός μπορεί να φοβάται πως αν δεν μιλήσει εκείνη τη στιγμή, θα ξεχάσει τη σκέψη του. Μπορεί να αισθάνεται πίεση να ακουστεί, γιατί νιώθει ότι οι άλλοι δεν τον προσέχουν αρκετά. Ή μπορεί απλά να είναι ενθουσιασμένος με το θέμα και να μη συγκρατείται. Σκέψου κι εσύ τον εαυτό σου: πόσες φορές έχεις διακόψει κάποιον, όχι γιατί...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για την 11η Σεπτεμβρίου στην Ελλάδα. Η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι πάντα γεμάτη συναισθήματα. Για τα παιδιά, σημαίνει περιέργεια, ανυπομονησία, αλλά και λίγο άγχος: «Θα με συμπαθήσουν; Θα τα καταφέρω; Θα μου λείψει το σπίτι;» Για τους γονείς, η μέρα αυτή φέρνει υπερηφάνεια αλλά και μια αγωνία: «Θα είναι χαρούμενο το παιδί μου; Θα βρει φίλους;» Και για τους δασκάλους, αποτελεί την αρχή ενός καινούργιου ταξιδιού, όπου θα γνωρίσουν τις ψυχές που θα τους εμπιστευτούν. Η ψυχαναλυτική ματιά μας βοηθά να δούμε ότι η πρώτη μέρα δεν είναι μόνο ένα πρακτικό βήμα – είναι ένα μεγάλο συμβολικό πέρασμα. Το παιδί αφήνει για λίγο την αγκαλιά της οικογένειας και μπαίνει σε έναν νέο κόσμο: τον κόσμο της γνώσης, των κανόνων, αλλά και της κοινωνικής ζωής. Δεν είναι απλώς ένα θρανίο και μια τσάντα· είναι το ξεκίνημα μιας διαδρομής που θα το κάνει πιο αυτόνομο και δυνατό. Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά. Κάποιο μπαίνει στην τάξη γεμάτο ενθουσιασμό. Κάποιο ά...

  Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για το μετατραυματικό στρες. Το μετατραυματικό στρες είναι μια φυσιολογική αλλά πολύ δύσκολη αντίδραση της ψυχής σε γεγονότα που μας ξεπερνούν. Όταν ένας άνθρωπος περάσει κάτι ξαφνικό, επώδυνο ή απειλητικό, όπως ένα σοβαρό ατύχημα, μια απώλεια ή μια εμπειρία βίας, το σώμα και το μυαλό του μπορεί να παγιδευτούν σε μια κατάσταση συναγερμού. Είναι σαν ο εσωτερικός μας «συναγερμός» να μην κλείνει, ακόμη κι όταν ο κίνδυνος έχει τελειώσει. Σε αυτή την κατάσταση, πολλοί άνθρωποι νιώθουν έντονο φόβο, ανησυχία, αϋπνία ή μεγάλη ευερεθιστότητα. Άλλοι αισθάνονται σαν να μην είναι παρόντες, σαν να παρακολουθούν τη ζωή τους από απόσταση. Μπορεί να ξαναζούν τις εικόνες και τα συναισθήματα του τραυματικού γεγονότος μέσα από αναμνήσεις ή εφιάλτες, με τρόπο που τους αναστατώνει πολύ. Συχνά αποφεύγουν μέρη, ανθρώπους ή καταστάσεις που τους θυμίζουν το τραύμα, γιατί αυτά ξυπνούν τον φόβο και τον πόνο τους. Όλα αυτά δεν σημαίνουν αδυναμία. Αντίθετα, ...

  Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για τις μικρές στιγμές που χαλάνε την καθημερινότητα.  Κάπου μέσα σε ένα παιδικό δωμάτιο ξεκινά η ιστορία. Το παιδί ζωγραφίζει έναν ήλιο με πορτοκαλί ακτίνες∙ τα μάτια του λάμπουν από χαρά, μα η φωνή του γονιού φτάνει σαν ψιθυριστή καταιγίδα: "Ο ήλιος δεν είναι έτσι. Γιατί δεν έβαλες κίτρινο;". Δεν είναι μόνο η παρατήρηση∙ είναι το βλέμμα που την συνοδεύει, το μικρό ανασήκωμα των φρυδιών, το "λάθος" που αιωρείται σαν βαρίδι στον αέρα. Το παιδί μεγαλώνει μέσα σε αυτόν τον αόρατο καθρέφτη που πάντα δείχνει ατέλειες. Μαθαίνει πως ό,τι κι αν κάνει θα υπάρχει κάποιος που θα το διορθώσει. Και σιγά σιγά, χωρίς να το καταλάβει, βάζει μέσα του αυτή τη φωνή. Τη μιμείται, την κάνει δική του. Είναι σαν να σπέρνεις ένα σποράκι που βγάζει ρίζες βαθιά στην ψυχή: η ρίζα της κριτικής, της διαρκούς επιτήρησης. Όταν ενηλικιωθεί, το παιδί και είναι πλέον ενήλικας,κουβαλά τη φωνή μέσα του σαν εσωτερικό συνομιλητή. Μια φωνή που σχολιάζ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για το συναίσθημα που νιώθουμε όταν δεν είμαστε καλά με τον εαυτό μας. Όταν κάτι το έχουμε κάνει λάθος.. θα σας μιλήσω, λοιπόν, για την ενοχή... Η ενοχή, λοιπόν, είναι ένα από αυτά τα συναισθήματα που μας κάνουν να νιώθουμε περίεργα, σαν ένα μικρό βάρος στην καρδιά μας. Όλοι την έχουμε νιώσει, κάποια στιγμή, και δεν είναι πάντα εύκολο να την καταλάβουμε ή να την διαχειριστούμε. Τι είναι λοιπόν η ενοχή; Μπορούμε να πούμε πως είναι η εσωτερική φωνή που μας λέει ότι κάναμε κάτι λάθος, ότι πληγώσαμε κάποιον ή ότι δεν ήμασταν όσο καλοί θα έπρεπε. Είναι ένα είδος συναίσθησης, μια «κόκκινη σημαία» που μας δείχνει πως πρέπει να προσέξουμε τη συμπεριφορά μας. Η ενοχή δεν είναι κακή από μόνη της. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ χρήσιμη όταν μας βοηθάει να διορθώσουμε τα λάθη μας. Για παράδειγμα, αν φερθούμε άσχημα σε έναν φίλο ή σε ένα μέλος της οικογένειας, η ενοχή μας ωθεί να ζητήσουμε συγγνώμη και να προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι. Είναι ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για έναν πόνο βουβό και απροσδιόριστο, μια συνθήκη ενδοψυχικού πένθους. Κάποιοι άνθρωποι δεν φωνάζουν ποτέ δυνατά πως πονάνε. Φοράνε χαμόγελα που έχουν μάθει να στέκονται στη θέση τους, όπως τα κάδρα σε έναν τοίχο. Μιλάνε για τον καιρό, γελάνε με τα αστεία των άλλων, απαντούν «είμαι καλά». Και μέσα τους....λυγίζουν αθόρυβα. Η μοναξιά δεν φωνάζει. Ξέρει να περπατά στα δάχτυλα, να κάθεται στη γωνία χωρίς να πιάνει χώρο. Έρχεται σαν σκιά πίσω από την καθημερινότητα. Κατοικεί σε βλέμματα που αποφεύγουν το καθρέφτισμα, σε σπίτια με ανθρώπους που δεν επικοινωνούν , σε νύχτες που περνάνε με φωτισμένη την οθόνη και σκοτεινή την ψυχή. Στο τσιγάρο, στο φαγητό, στο ποτό, στις ουσίες...Μα πιο πολύ, η μοναξιά βρίσκεται εκεί όπου δεν μπορούμε πια να σταθούμε με τον εαυτό μας. Όχι επειδή δεν είμαστε αρκετοί. Αλλά επειδή δεν μάθαμε ποτέ να είμαστε μαζί με τον εαυτό μας χωρίς να τον πολεμάμε.Στην πραγματικότητα, οι πιο πολλοί δεν είναι μόνοι από επιλογ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας πω λίγα λόγια για το πώς η ζήλεια δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα, αλλά κάτι πιο βαθύ και σκοτεινό,είναι μια πληγή που αιμορραγεί σιωπηλά, βαθιά μέσα στο ασυνείδητο.  Ο άνθρωπος που  βιώνει τη ζήλεια,δεν παρατηρεί απλώς τη ζωή του άλλου· εγκαταλείπει τη δική του. Εγκαταλείπει την εξέλιξή του, την προσωπική του φροντίδα, την ψυχική του καλλιέργεια, γιατί η ψυχή του είναι πια απασχολημένη με τη σύγκριση, με τη βαθύτερη –και συχνά ανεξομολόγητη– πεποίθηση πως "ο άλλος είναι καλύτερος, άρα εγώ είμαι ελλιπής".Η ζήλεια είναι το παιδί ενός τραύματος που δεν αγαπήθηκε όταν το είχε ανάγκη. Ένας ενήλικας που υποφέρει από ζήλεια παλινδρομεί σε εκείνη την παιδική φωνή που κάποτε ένιωσε αόρατη, ασήμαντη, ανεπαρκής. Η ψυχή του διασπάται ανάμεσα στην ανάγκη να θαυμάσει τον άλλον και στον φόβο ότι ο άλλος απειλεί την ύπαρξή του. Μέσα του, μια ασυνείδητη διεργασία εξιδανίκευσης και απαξίωσης παίρνει τη μορφή εσωτερικής καταιγίδας. Αντί να στραφεί προ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για την εφηβική παραβατικότητα και θα προσπαθήσω να δώσω μια ψυχαναλυτική ματιά σε αυτό το θλιβερό φαινόμενο, που οι ρίζες του βρίσκονται στην πρώιμη συναισθηματική στέρηση... Η εφηβική παραβατικότητα δεν ξεκινά στην εφηβεία. Δεν γεννιέται ξαφνικά, δεν είναι αποτέλεσμα μόνο των συνομηλίκων ή του «κακού δρόμου». Είναι, κυρίως, η καθυστερημένη κραυγή ενός παιδιού που δεν ακούστηκε ποτέ όταν έπρεπε. Είναι η φωνή που σιγεί στα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής, αλλά φουσκώνει ύπουλα μέσα του, μέχρι που σκάει στα δεκαπέντε. Όταν το παιδί στερείται έναν σταθερό φροντιστή στην κρίσιμη φάση της ζωής του —εκεί που ο κόσμος του χτίζεται μέσα από τη βλεμματική επαφή, τη σωματική εγγύτητα, τη σταθερότητα της αγκαλιάς— τότε μένει ψυχικά αθεμελίωτο. Δεν έχει που να ακουμπήσει. Και όταν δεν έχεις που να ακουμπήσεις, μεγαλώνεις μαθαίνοντας να μην εμπιστεύεσαι ούτε τον εαυτό σου. Ό,τι δεν χτίστηκε στη βάση, κλονίζεται μετά. Η απουσία του γονιού δεν είναι πάν...

 Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας πω λίγα λόγια για τα τραύματα εκείνα που μας διαμόρφωσαν μέσα στα χρόνια. Ξέρετε...Υπάρχουν τραύματα που δεν φωνάζουν, αλλά ψιθυρίζουν μέσα μας κάθε μέρα!Τραύματα παιδικά, τραύματα από απώλειες, προδοσίες, σιωπές, ή λέξεις που ειπώθηκαν άγαρμπα και ρίζωσαν βαθιά. Δεν είναι πάντα μεγάλα γεγονότα. Μπορεί να είναι και οι μικρές στιγμές που ένιωσες αόρατη, που δεν ακούστηκες, που φοβήθηκες και δεν είχες πού να στραφείς.Αυτά τα τραύματα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, μας μαθαίνουν πώς να αγαπάμε, πώς να φοβόμαστε, πώς να επιβιώνουμε. Μπορεί να γίνουν σκιές στις σχέσεις μας, στους στόχους μας, στη φωνή που μιλάμε στον εαυτό μας. Η ψυχαναλυτική ματιά δεν προσφέρει έτοιμες λύσεις. Δεν υπόσχεται να σβήσει το παρελθόν. Αλλά προσκαλεί τον άνθρωπο σε μια ήρεμη, συχνά απαιτητική, μα πάντα λυτρωτική διερεύνηση. Μια ματιά που δεν κρίνει, δεν επισπεύδει, δεν σπρώχνει. Απλώς ανοίγει χώρο. Για κατανόηση. Για συγκίνηση. Για εκείνη την ανακούφιση που έρχεται ...

Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα μιλήσουμε για αυτές τις φορές που η μητρότητα μοιάζει με άπιαστο όνειρο. Όχι γιατί δεν είναι αρκετή η επιθυμία, αλλά γιατί το σώμα, η ψυχή ή οι συνθήκες ψιθυρίζουν: «όχι τώρα».  Όμωςαυτό το «όχι» μπορεί να πονά όσο μια απουσία που δεν ονομάστηκε ποτέ. Μιλάω συχνά με γυναίκες που κουβαλούν μέσα τους αυτή την επιθυμία – άλλες την κρατούν με δισταγμό, άλλες με ενοχή, άλλες με παράπονο. Κάποιες δεν ένιωσαν ποτέ το κάλεσμα. Κάποιες το ένιωσαν, αλλά ο χρόνος τις πρόλαβε. Κάποιες ήθελαν, μα δεν μπορούσαν. Και σε όλες, μια κοινή ερώτηση: «Είμαι λιγότερο γυναίκα γι’ αυτό;» Η απάντηση είναι ένα σταθερό, βαθύ όχι. Η μητρότητα δεν ορίζει τη θηλυκότητα. Δεν είναι το μοναδικό νόημα της ζωής. Είναι μια δυνατότητα – ιερή, μα όχι υποχρεωτική. Και όταν δεν έρχεται, ή όταν η γυναίκα αποφασίζει πως δεν είναι ο δρόμος της, τότε αρχίζει ένα άλλο ταξίδι. Το ταξίδι της αποδοχής. Είναι εντάξει να μην νιώθεις έτοιμη. Είναι εντάξει να μη θέλεις. Είναι εντάξει να προσπα...

 Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα μιλήσουμε για το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων.  Οι Πανελλήνιες εξετάσεις, πέρα από εκπαιδευτική διαδικασία, αποτελούν ένα κοινωνικό και ψυχικό γεγονός μεγάλης έντασης. Για τον έφηβο, είναι συχνά η πρώτη μεγάλη δοκιμασία ταυτότητας, ένα όριο μεταξύ παιδικότητας και ενήλικης ευθύνης. Για την οικογένεια, συχνά φορτίζεται με προσδοκίες, φόβους και ελπίδες. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το άγχος δεν είναι απλώς αναμενόμενο – είναι σχεδόν αναπόφευκτο. Άγχος ή Φόβος Αποτυχίας; Στην ψυχαναλυτική θεώρηση, το άγχος δεν είναι απλώς η απάντηση σε έναν εξωτερικό κίνδυνο, αλλά η εσωτερίκευση μιας απειλής – πραγματικής ή φαντασιακής. Στις Πανελλήνιες, ο μαθητής συχνά δεν φοβάται μόνο την "αποτυχία", αλλά αυτό που αυτή θα σημάνει για το ποιος είναι: «Αν δεν περάσω, είμαι ανεπαρκής;» «Αν απογοητεύσω τους γονείς μου, τι αξίζω;» «Αν δεν καταφέρω το στόχο μου, ποιο είναι το νόημα των προσπαθειών μου;» Το άγχος, δηλαδή, συνδέεται με βαθύτερα ψυχικά σχήματα:...