Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ ,ο οποίος ,δεν ήταν απλώς,ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 19ου αιώνα, ήταν και ένα βαθιά τραυματισμένο παιδί που μεταμόρφωσε τον ψυχικό του πόνο σε χρώμα. Μέσα από το ψυχαναλυτικό πρίσμα, η ζωή και το έργο του αποκαλύπτουν τη σύγκρουση ανάμεσα στο «Εγώ» που διψά για αποδοχή και στο «Υπερεγώ» που το κατηγορεί συνεχώς για ανεπάρκεια.
Γεννήθηκε έναν χρόνο μετά τον θάνατο του πρώτου Βίνσεντ – του νεκρού αδερφού του – και κουβάλησε το όνομά του σαν φάντασμα. Η γέννησή του δεν ήταν απλώς μια δεύτερη ευκαιρία· ήταν η επανάληψη ενός πένθους. Η θεωρία του Φρόιντ για την "ενσωμάτωση του χαμένου αντικειμένου" ταιριάζει εδώ ιδανικά: ο Βαν Γκογκ δεν μπορούσε να χτίσει δική του ταυτότητα, γιατί μεγάλωνε στη σκιά ενός άλλου παιδιού. Η ενοχή και το άγχος εγκατάλειψης διαπερνούν το έργο του.
Η σχέση του με τη μητέρα του φαίνεται να υπήρξε απόμακρη. Η ψυχαναλυτική θεωρία (κυρίως η Μελανί Κλάιν) θα τόνιζε την αδυναμία επεξεργασίας του πένθους και της αποσύνδεσης από τη "κακή μητέρα", εκείνη που αποσύρεται συναισθηματικά. Το αποτέλεσμα ήταν ένας εσωτερικός κόσμος όπου η αγάπη και η απόρριψη πάλευαν ασταμάτητα.
Τα έντονα χρώματα και η ελεύθερη πινελιά του είναι ίσως απόπειρες να επανενωθεί με αυτό που η ψυχή του είχε χάσει: την ενσυναίσθηση, την επαφή, την αγκαλιά. Ζωγραφίζοντας τη φύση και τον εαυτό του, προσπαθούσε να επικοινωνήσει σε ένα περιβάλλον που τον χαρακτήριζε ως "τρελό". Η τέχνη του ήταν το καταφύγιό του, αλλά και το αντικείμενο μεταβίβασης του ψυχικού του τραύματος.
Ο αυτοτραυματισμός του – η αποκοπή του αυτιού – δεν είναι απλώς μια πράξη παραλογισμού. Ίσως ήταν μια κραυγή να ακουστεί. Να εισακουστεί. Να αγαπηθεί.
Ο Βαν Γκογκ δεν ζωγράφισε μόνο αστερόφωτα βράδια· ζωγράφισε την ψυχική νύχτα, δίνοντάς της φως. Μέσα από την ψυχαναλυτική οπτική, ήταν ένας άνθρωπος που πάλεψε με το ασυνείδητο και προσπάθησε να δώσει μορφή στον πόνο. Και αυτό, τελικά, είναι μια πράξη βαθιάς ανθρώπινης γενναιότητας.
