Γονείς, παιδιά και οθόνες
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για τις οθόνες...
Κάποτε, η ώρα του δείπνου σήμαινε την αφή ενός κουταλιού, το κοίταγμα στα μάτια, το «πώς ήταν η μέρα σου;». Σήμερα, ένα φωτεινό ορθογώνιο διεκδικεί με πάθος τη θέση μας στο τραπέζι.
Οι οθόνες ήρθαν χωρίς να ρωτήσουν. Κι εμείς τις βάλαμε στα σπίτια, στα χέρια, στις τσέπες, στους χρόνους της βαρεμάρας και της σιωπής. Δεν φταίνε εκείνες. Δεν είναι τέρατα. Είναι καθρέφτες. Και όπως κάθε καθρέφτης, δεν φανερώνει μονάχα πρόσωπα — φανερώνει και ελλείψεις.
Κανένα παιδί δεν γεννιέται εθισμένο στην οθόνη. Γεννιέται διψασμένο για επαφή. Κοιτάζει το πρόσωπό μας, ψάχνει μέσα στα μάτια μας εκείνη τη μαγική αναγνώριση: «με βλέπεις;». Το βλέμμα μας είναι η πρώτη του πραγματικότητα. Είμαστε ο πρώτος του κόσμος. Είμαστε το «ναι» ή το «όχι» του εαυτού του.
Κι όταν λέμε «φτάνει πια με την τηλεόραση», κι εκείνη παίζει από πίσω…
Όταν λέμε «μην παίζεις συνέχεια παιχνίδια», και το παιδί μας μάς κοιτάει καθώς εμείς χαζεύουμε στο Instagram…
Όταν λέμε «βγες λίγο έξω να πάρεις αέρα», και το δικό μας φως έρχεται από οθόνη κι όχι από ήλιο…
…τότε, ναι, εμείς είμαστε η διάψευση. Εμείς του λέμε χωρίς λόγια: «κάνε αυτό που σου λέω, όχι αυτό που κάνω». Και αυτό δεν εκπαιδεύει – προκαλεί σύγχυση. Το παιδί νιώθει την αντίφαση πριν καν μάθει να την ονομάζει.
Εμείς είμαστε το παράδειγμα. Όχι επειδή είμαστε τέλειοι. Αλλά επειδή το παιδί μας μαθαίνει εμάς. Όχι τις θεωρίες, ούτε τις συμβουλές των ειδικών. Μαθαίνει τον τρόπο που ζούμε, τον τρόπο που κοιτάμε, που διαχειριζόμαστε τη μοναξιά, την ανία, την ένταση.
Κι αν το παιδί μας βλέπει να απαντάμε στο άγχος με scroll…
…θα μάθει να κάνει το ίδιο.
Κι αν μας βλέπει να αφήνουμε τη σιωπή να γεμίζει με ήχους από YouTube…
…θα την αποφύγει κι εκείνο.
Το ψυχικό όριο, λοιπόν, δεν είναι ζήτημα τεχνολογίας. Είναι ζήτημα σχέσης. Και η σχέση δεν διαμορφώνεται όταν όλα πάνε καλά — αλλά όταν είμαστε παρόντες κι αληθινοί. Όταν έχουμε χρόνο όχι μόνο για το παιδί, αλλά με το παιδί.
Ο κόσμος θα του προσφέρει οθόνες σε κάθε βήμα. Θα τις έχει μπροστά του σε τάξεις, σε δουλειές, σε σχέσεις. Δεν μπορούμε να τις εξαφανίσουμε. Μπορούμε, όμως, να του δείξουμε πώς μένει άνθρωπος μέσα σ’ αυτές.
Και να του δώσουμε μια εναλλακτική. Εμάς.
🎧 Άκουσε το άρθρο: "Γονείς, παιδιά και οθόνες"
