Δεν γεννιόμαστε ελεύθεροι
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και γράφω αυτό το άρθρο για να σε κάνω να σκεφτείς,πότε ένιωσες τελευταία φορά ελεύθερος.
Όχι ξένοιαστος. Ελεύθερος. Χωρίς να κουβαλάς ρόλους, χωρίς να μεταφράζεις τον εαυτό σου για να γίνεται αποδεκτός Χωρίς την ανάγκη να πεις το «σωστό», να σταθείς «σωστά».
Ίσως δεν το θυμάσαι, κι αυτό λέει ήδη πολλά. Γιατί η αλήθεια είναι πως δεν γεννιόμαστε ελεύθεροι. Γεννιόμαστε μέσα σε γλώσσες που δεν διαλέξαμε, αξίες που δεν διαπραγματευτήκαμε, βλέμματα που μας περιέγραψαν πριν μπούμε στις λέξεις. Η ελευθερία δεν είναι η αφετηρία μας — είναι, στην καλύτερη περίπτωση, στόχος. Στην πιο δύσκολη, απώλεια που δεν εντοπίστηκε ποτέ.
Ζούμε μέσα σε δεκαετίες που ζητούν: απόδοση, ρόλο, αποτέλεσμα. Στην αρχή, σε διαμορφώνουν. Ύστερα σε μετρούν. Σου μαθαίνουν να επιλέγεις, αλλά μέσα σε δεδομένο πλαίσιο. Οι αποφάσεις, όταν δεν συνοδεύονται από εσωτερική επεξεργασία, είναι προσαρμογές. Και η υπομονή, αν παρατείνεται χωρίς σκοπό, γίνεται απουσία.
Ο συμβιβασμός είναι αναγκαίος. Αλλά ποιος σου είπε ότι σε κάθε συμβιβασμό επιβιώνει κάτι από σένα; Όταν κάθε μέρα καλείσαι να λειτουργήσεις εντός πλαισίου, να δώσεις απαντήσεις λειτουργικές, να σιωπάς στρατηγικά — τι απέμεινε να είναι δικό σου;
Η ελευθερία δεν χαρίζεται. Και δεν είναι απαραίτητα ευχάριστη. Θέλει κόπο, σύγκρουση, απώλεια. Και πάνω απ’ όλα, θέλει επίγνωση: του ποιος είσαι, πού είσαι, τι κάνεις εκεί. Θέλει να ρισκάρεις να μη σε καταλάβουν. Να μη σου δώσουν δίκιο.
Κι αν δεν νιώθεις ελεύθερος, δεν σημαίνει ότι απέτυχες. Σημαίνει ότι βλέπεις καθαρά. Και ίσως εκεί, στην καθαρότητα, να αρχίζει και κάτι άλλο: η αλήθεια. Που δεν υπόσχεται πάντα λύτρωση. Αλλά τουλάχιστον δεν σε αγνοεί.
