Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα και η ψυχοδυναμική του σημασία
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα αναλύσουμε ένα από τα πιο γνωστά και συχνά παρεξηγημένα θέματα της ψυχαναλυτικής θεωρίας: το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα.
Ο όρος, όπως γνωρίζουμε, προέρχεται από τον μύθο του Οιδίποδα , του άνδρα που, χωρίς να το γνωρίζει, σκότωσε τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του. Ο Σίγκμουντ Φρόυντ χρησιμοποίησε αυτόν τον μύθο για να περιγράψει ένα κρίσιμο στάδιο της ψυχικής ανάπτυξης του παιδιού.
Σύμφωνα με τον Φρόιντ, το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα εμφανίζεται κατά το φαλλικό στάδιο της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης, δηλαδή περίπου από το τρίτο έως το έκτο έτος της ζωής. Είναι η περίοδος όπου το παιδί αρχίζει να ανακαλύπτει τη διαφορά των φύλων και να οργανώνει τις πρώτες του ασυνείδητες επιθυμίες και συγκρούσεις γύρω από τη σχέση του με τους γονείς του.
Στο αγόρι, αυτή η φάση εκδηλώνεται με ασυνείδητη επιθυμία για τη μητέρα και ανταγωνιστικά συναισθήματα προς τον πατέρα, τον οποίο βιώνει ως αντίπαλο για την αγάπη της. Το άγχος που προκαλεί η φαντασιακή απειλή της τιμωρίας , το λεγόμενο άγχος ευνουχισμού , οδηγεί το παιδί να ταυτιστεί με τον πατέρα. Έτσι, διαμορφώνεται το υπερεγώ, δηλαδή η εσωτερικευμένη ηθική και κοινωνική συνείδηση.
Αντίστοιχα, στα κορίτσια, ο Freud περιέγραψε το λεγόμενο σύμπλεγμα της Ηλέκτρας, όπου η επιθυμία και η ταύτιση εκφράζονται διαφορετικά, με αφετηρία τη σχέση με τον πατέρα και τη διαφοροποίηση από τη μητέρα.
Πέρα όμως από τη βιολογική του διάσταση, το Οιδιπόδειο έχει και συμβολική λειτουργία. Αντιπροσωπεύει τη στιγμή που το παιδί αρχίζει να αναγνωρίζει τα όρια, τους κανόνες και τη διαφοροποίηση των ρόλων. Είναι η φάση όπου το "θέλω" συναντά το "πρέπει",και μέσα από αυτή τη σύγκρουση διαμορφώνεται η ατομική ταυτότητα.
Τελικά, το Οιδιπόδειο δεν είναι ένα επεισόδιο που "περνά" στην παιδική ηλικία. Είναι μια διαρκής ψυχική δομή που επανεμφανίζεται, μεταμορφωμένη, σε κάθε μας σχέση, σε κάθε σύγκρουση επιθυμίας και ορίου.
Όπως είπε ο Ζακ Λακάν: "Το Οιδιπόδειο δεν είναι το τέλος της παιδικής ηλικίας, αλλά η αρχή του υποκειμένου."
👉 Άνοιξέ το στο Spotify
Σχετικά άρθρα
@anthisouvatzoglou ολόκληρο το άρθρο για το Οιδιπόδειο link in bio 🔗 #ανθησουβατζογλου #anthisouvatzoglou #αρθραγιατηνψυχαναλυση #ψυχαναλυση #οιδιποδειο ♬ Ftiaxe Kardia Mou To Diko Sou Paramithi - Dionisis Tsaknis
