Οι αόρατοι φόβοι των γονιών
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για ένα θέμα που αγγίζει σχεδόν κάθε άνθρωπο που έχει αναλάβει τον ρόλο του γονιού, τους φόβους των γονιών.
Πίσω από κάθε φροντίδα, πίσω από κάθε "πρόσεχε", "ντύσου καλά", "μην αργήσεις", κρύβεται μια αγωνία, μια εσωτερική ταραχή που συνδέεται όχι μόνο με το παρόν του παιδιού, αλλά με ολόκληρη τη συναισθηματική ιστορία του ίδιου του γονιού.Ο γονιός δεν φοβάται απλώς για το παιδί του· φοβάται μέσα από αυτό. Και αυτό ακριβώς είναι το σημείο όπου η ψυχανάλυση μπορεί να φωτίσει με διαύγεια ό,τι παραμένει συχνά ασυνείδητο.
Για να καταλάβουμε όμως πόσο βαθιά είναι η ρίζα του γονεϊκού φόβου, πρέπει να σκεφτούμε πως ο φόβος αποτελεί ένα από τα πρώτα συναισθήματα που βιώνει ο άνθρωπος ήδη από τη βρεφική ηλικία. Ο γονιός, κουβαλώντας τα δικά του πρώιμα βιώματα ανασφάλειας, τα μεταφέρει ,συχνά ασυνείδητα, στη σχέση του με το παιδί. Έτσι, ο φόβος μήπως το παιδί πονέσει, αποτύχει, απορριφθεί ή υποφέρει, δεν είναι μόνο έκφραση προστατευτικής αγάπης, αλλά και ανάκληση των προσωπικών του πληγών.Κάθε φορά που το παιδί εκτίθεται στον κόσμο, ο γονιός έρχεται αντιμέτωπος με το δικό του άγχος αποχωρισμού,με τη συνειδητοποίηση ότι δεν μπορεί να το προστατεύει για πάντα.
Από ψυχαναλυτική σκοπιά, ο φόβος του γονιού έχει πολλαπλά επίπεδα. Καταρχήν, υπάρχει το άγχος ευνουχισμού , η ασυνείδητη αγωνία απώλειας του ελέγχου, της δύναμης, ή της “παντοδυναμίας” που συνοδεύει την πρώιμη φάση της γονεϊκότητας. Το παιδί μεγαλώνει, διεκδικεί την αυτονομία του, και η ανεξαρτητοποίησή του βιώνεται από τον γονιό ως απώλεια.Παράλληλα, υπάρχει το άγχος αποχωρισμού, που συνδέεται με την πρωταρχική εμπειρία εγκατάλειψης. Όταν το παιδί αρχίζει να διαφοροποιείται, ο γονιός ξαναζεί , συχνά χωρίς να το συνειδητοποιεί , το δικό του πρώιμο βίωμα απομάκρυνσης από τη μητέρα ή τον πατέρα του.Αυτοί οι φόβοι μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή υπερπροστασίας, ελέγχου, ενοχής ή ακόμη και θυμού. Ο γονιός δεν αντέχει να δει το παιδί να πονά, όχι μόνο από αγάπη, αλλά γιατί ο πόνος του παιδιού επαναδραστηριοποιεί τον δικό του ανείπωτο πόνο.
Το παιδί λειτουργεί ως καθρέφτης του εσωτερικού κόσμου του γονιού.Ο φόβος μήπως "αποτύχει" το παιδί, συχνά κρύβει τον φόβο του γονιού ότι δεν έχει επανορθώσει τα δικά του λάθη ή ότι δεν είναι "αρκετά καλός".
Η ψυχαναλυτική θεωρία μιλά για τον μηχανισμό προβολής ,ο γονιός προβάλλει στο παιδί τις δικές του ανεκπλήρωτες επιθυμίες, φόβους και τραύματα. Όταν, για παράδειγμα, ένας γονιός φοβάται ότι το παιδί του δεν θα τα καταφέρει επαγγελματικά, μπορεί στην πραγματικότητα να αναβιώνει τον δικό του ανικανοποίητο φόβο αποτυχίας ή ματαίωσης.
Μέσα από την ταύτιση, το παιδί εσωτερικεύει αυτούς τους φόβους, μαθαίνοντας να φοβάται με τον ίδιο τρόπο. Έτσι, οι φόβοι των γονιών μπορούν να κληροδοτηθούν ψυχικά, διαγενεακά, σαν ένα αόρατο νήμα που συνδέει τις γενιές μέσα από το άγχος και την ενοχή.Η ψυχαναλυτική εργασία με τους γονείς δεν αποσκοπεί στην εξάλειψη του φόβου, αλλά στη μεταμόρφωσή του.
Ο φόβος, όταν αναγνωρίζεται και γίνεται συνειδητός, μετατρέπεται σε φροντίδα, επίγνωση και σεβασμό προς την ατομικότητα του παιδιού.
Όταν ο γονιός κατανοεί ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να ενισχύσει την ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού, ο φόβος παύει να παραλύει και γίνεται πηγή σοφίας.
Ο ρόλος του ψυχαναλυτή είναι να βοηθήσει τον γονιό να επαναδιαπραγματευτεί τα όριά του, να αποδεχθεί την ατέλεια και να αντέξει την ιδέα ότι η αγάπη δεν σημαίνει απόλυτη προστασία, αλλά εμπιστοσύνη στη διαδικασία της ζωής.
Οι φόβοι των γονιών είναι, στην ουσία, οι πιο ευγενείς εκφράσεις της αγάπης, όταν αυτοί αποκτούν συνείδηση και μετασχηματίζονται.Κάθε γονιός φοβάται, γιατί κάθε άνθρωπος που αγαπά, ρισκάρει να χάσει.
Όμως μόνο μέσα από αυτή την αποδοχή, του φόβου, του αποχωρισμού, της αδυναμίας,γεννιέται η αληθινή σχέση.
Η ψυχανάλυση δεν υπόσχεται να "θεραπεύσει" τον φόβο· μας διδάσκει να τον ακούμε, να τον νοηματοδοτούμε και να τον μετατρέπουμε σε γνώση και ωριμότητα.Έτσι, ο φόβος γίνεται τελικά σύμμαχος,ένας μυστικός φρουρός της αγάπης.
👉 Άνοιξέ το στο Spotify
Σχετικά άρθρα
@anthisouvatzoglou #αρθραγιατηνψυχαναλυση #anthisouvatzoglou #ανθησουβατζογλου #φοβος #γονεικοτητα ♬ La cumparsita - Enzo Scacchia
