Η ελπίδα: Δώρο ή παγίδα;
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για την Ελπίδα στον Μύθο της Πανδώρας. Είναι ένα θέμα που έχει πολλές όψεις και σημασίες, και μέσα από αυτό θα εξερευνήσουμε αν η ελπίδα είναι δώρο για τον άνθρωπο ή μια παγίδα που τον κρατάει δέσμιο στον πόνο του.
Θυμωμένος ο Δίας με τους ανθρώπους, επειδή ο Προμηθέας είχε κλέψει τη φωτιά από τους θεούς και την είχε χαρίσει στους ανθρώπους, αποφασίζει να τους τιμωρήσει με ένα δώρο που θα φαινόταν πολύτιμο, αλλά θα έκρυβε συμφορά. Διατάζει τον Ήφαιστο να πλάσει από πηλό την πρώτη θνητή γυναίκα, την Πανδώρα, δίνοντάς της μορφή πανέμορφη και επιβλητική. Η Αφροδίτη της χαρίζει ακαταμάχητη ομορφιά, η Αθηνά σοφία και τέχνη, ο Ερμής δόλια πονηριά και γλυκιά πειθώ, ενώ οι υπόλοιποι θεοί την προικίζουν με κάθε λογής χαρίσματα. Όμως, μαζί με αυτά εμφυσούν μέσα της και την περιέργεια — εκείνη τη δύναμη που οδηγεί τον άνθρωπο να θέλει να ανακαλύψει το άγνωστο.
Στα χέρια της δίνουν έναν μεγάλο πήλινο πίθο, χωρίς να της αποκαλύψουν το περιεχόμενο. Νικημένη από την περιέργειά της, η Πανδώρα ανοίγει το καπάκι και αμέσως ξεχύνονται όλα τα δεινά που θα πλήξουν τους ανθρώπους: ασθένειες, λύπες, φτώχεια, θάνατος. Τρομαγμένη, κλείνει τον πίθο πριν προλάβει να βγει και η τελευταία που βρισκόταν μέσα,η Ἐλπίς.
Η Ἐλπίς ήταν η προσωποποίηση της ελπίδας, ενός δαιμονικού πνεύματος που, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, ήταν κόρη της Νύκτας και του Σκότους. Αν και μικρό πνεύμα και όχι μεγάλη θεά, η παρουσία της στον μύθο ήταν καθοριστική και πολυδιάστατη. Η λέξη elpis στην αρχαιότητα σήμαινε την «προσδοκία» και μπορούσε να αφορά τόσο θετικές όσο και αρνητικές προσδοκίες.
Από την αρχαιολογική και φιλοσοφική πλευρά, η ελπίδα φέρει δύο όψεις: στην αισιόδοξη, θεωρείται δώρο που δίνει κουράγιο στους ανθρώπους να αντέξουν τις δυσκολίες και να συνεχίσουν. Στην απαισιόδοξη, όπως υποστήριξε και ο Νίτσε, η ελπίδα είναι το χειρότερο κακό, γιατί παρατείνει τον πόνο κρατώντας τον άνθρωπο σε αναμονή και αδράνεια, χωρίς να τον ωθεί στην ενεργή προσαρμογή.
Η Ἐλπίς δεν είχε ευρεία λατρεία με μεγάλα ιερά, αλλά υπήρχαν μικρά αφιερώματα σε δύσκολες εποχές. Στην τέχνη εμφανίζεται σπάνια, συνήθως ως νεαρή γυναίκα που κρατά σύμβολα γονιμότητας και αναγέννησης. Μία από τις σπάνιες εικαστικές αναπαραστάσεις τη δείχνει να κοιτάζει έξω από τον πίθο, σαν να παραμένει προσβάσιμη αλλά φυλακισμένη.
Αυτή η διττή φύση της ελπίδας δημιουργεί και ένα φιλοσοφικό ερώτημα που απασχολεί και τους ψυχαναλυτές: αξίζει να ελπίζει κανείς ή να προσαρμόζεται άμεσα στην πραγματικότητα; Κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται την ελπίδα ως περιθώριο χρόνου, που τους δίνει ψυχική δύναμη και θαλπωρή, προετοιμάζοντας τους να προσαρμοστούν όταν είναι έτοιμοι. Άλλοι, πιο προσαρμοστικοί, δεν χρειάζονται αυτό το περιθώριο και μπορούν να δεχτούν την αλλαγή αμέσως, κάνοντας κάθε θετική έκπληξη πιο δυνατή.
👉 Άνοιξέ το στο Spotify
@anthisouvatzoglou ολόκληρο το άρθρο link in bio 🔗 #ανθησουβατζογλου #anthisouvatzoglou #psychoanalyseto #αρθραγιατηνψυχαναλυση #psychoanalyseto #ψυχικήυγεία #ψυχολογία #φιλοσοφια #Ησιοδος #ελπιδα ♬ Send Me A Postcard - Shocking Blue
