Αίσθημα μειονεξίας: οι ρίζες, οι εκδηλώσεις και η ψυχαναλυτική του κατανόηση
Είμαι η Ανθή Σουβατζόγλου και σήμερα θα σας μιλήσω για το αίσθημα μειονεξίας, αυτό που συχνά αποκαλούμε και «κόμπλεξ».
Όλοι οι άνθρωποι, κάποια στιγμή στη ζωή τους, έχουν νιώσει ότι δεν είναι αρκετοί. Ότι δεν είναι τόσο ικανοί, τόσο όμορφοι ή τόσο πετυχημένοι όσο οι άλλοι γύρω τους. Αυτό είναι το αίσθημα μειονεξίας. Μπορεί να έχει βάση σε πραγματικές δυσκολίες – για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν τα καταφέρνει τόσο καλά στα μαθήματα – αλλά μπορεί να είναι και εντελώς υποκειμενικό, μια αίσθηση που πηγάζει από συγκρίσεις και από αυστηρές εσωτερικές φωνές.
Ο Άλφρεντ Άντλερ, ένας από τους σημαντικούς ψυχολόγους του 20ού αιώνα, υποστήριξε ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με ένα τέτοιο αίσθημα. Στην παιδική ηλικία νιώθουμε μικροί και αδύναμοι μέσα σε έναν κόσμο ενηλίκων. Το κρίσιμο, είπε, δεν είναι αν θα βιώσουμε μειονεξία – γιατί αυτό είναι αναπόφευκτο. Το κρίσιμο είναι πώς θα αντιδράσουμε: θα την αφήσουμε να μας καθηλώσει ή θα την χρησιμοποιήσουμε ως δύναμη για εξέλιξη;
Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, από την άλλη πλευρά, συνέδεσε το βίωμα της μειονεξίας με το Υπερεγώ. Το Υπερεγώ είναι εκείνη η εσωτερική φωνή που μας κρίνει και μας επιβάλλει πρότυπα. Όταν αυτή η φωνή είναι πολύ αυστηρή, το Εγώ αισθάνεται ανεπαρκές και κατώτερο. Έτσι, ακόμα και αν έχουμε επιτυχίες, μέσα μας μπορεί να νιώθουμε ότι δεν αρκούν ποτέ.Όταν το αίσθημα μειονεξίας παγιωθεί, τότε μιλάμε για το «κόμπλεξ μειονεξίας». Σε αυτήν την περίπτωση, το άτομο ζει με μια σταθερή πεποίθηση ότι δεν αξίζει αρκετά. Αυτό εκδηλώνεται με δύο βασικούς τρόπους:Είτε με αποφυγή: δεν προσπαθεί, δεν ρισκάρει, γιατί έχει ήδη πειστεί ότι θα αποτύχει.Είτε με υπερ-αντιστάθμιση: γίνεται υπερβολικά ανταγωνιστικό ή επιδεικτικό, για να καλύψει την εσωτερική του ανασφάλεια.
Και στις δύο περιπτώσεις, η ζωή περιορίζεται. Η μειονεξία γίνεται ένα φίλτρο μέσα από το οποίο το άτομο βλέπει τα πάντα: τον εαυτό του, τους άλλους, τον κόσμο.
Η ψυχαναλυτική διαδικασία μας βοηθά να φωτίσουμε τις ρίζες αυτής της εμπειρίας. Στόχος δεν είναι να εξαφανίσουμε τελείως τη μειονεξία, γιατί είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Στόχος είναι να κατανοήσουμε τι φόβους κρύβει: τον φόβο της απόρριψης, την ανάγκη για αναγνώριση, τις εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα στις επιθυμίες μας και στις απαιτήσεις του Υπερεγώ. Όταν καταφέρνουμε να δούμε καθαρά αυτές τις εσωτερικές φωνές, η μειονεξία μπορεί να μετατραπεί σε πηγή δύναμης. Γιατί κάθε αίσθημα ανεπάρκειας, αν το αντιμετωπίσουμε συνειδητά, μπορεί να γίνει αφετηρία για προσωπική ανάπτυξη. Και η αποδοχή της ανθρώπινης ατέλειας δεν μας κάνει αδύναμους· μας κάνει πιο αυθεντικούς και πιο ικανούς να συνδεθούμε αληθινά με τον εαυτό μας και με τους άλλους.
👉 Άνοιξέ το στο Spotify
Σχετικά άρθρα
@anthisouvatzoglou ολόκληρο το άρθρο link in bio 🔗 #anthisouvatzoglou #psychoanalyseto #αισθημαμειονεξιας #adler #freud ♬ Chi mai - Ennio Morricone
